sessies
Die ruzie … waar gaat die eigenlijk over?
Het gebeurt in de beste relaties: ruzie. Je kunt het niet altijd met elkaar eens zijn natuurlijk, meningsverschillen horen er nu eenmaal bij. Maar sommige meningsverschillen zijn zo emotioneel beladen, dat het dan niet meer lukt om kalm en redelijk te blijven. Dan kan het er soms stevig aan toe gaan. Af en toe even bokken is helemaal niet erg. En het weer goed maken kan ook zijn charme hebben. Maar er zijn ook van die ruzies die zichzelf lijken te herhalen. Die soms ineens uit het niets lijken te komen. Vijf minuten geleden was alles nog prima. En nu zit je allebei to overpeinzen hoe jullie nu toch wéér in deze negatieve uitwisseling terecht zijn gekomen. En je weer met zo’n rotgevoel zit.
Meestal zit het er op zo’n moment niet in om samen de kaarten te pakken en te kijken wat er nu precies aan de hand is. Als je te hoog in je emotie zit, is het moeilijk om een gesprek te voeren waarbij je jezelf in de ander kunt verplaatsen. En het is wel handig dat je dat op zijn minst probeert.
Beter is het om even te wachten tot het stof wat gedaald is en jullie allebei weer kalm zijn. Je hebt dan kunnen ventileren dus je bent als het goed is al wat lading kwijt. Tegelijkertijd voel je jezelf ook niet heel erg gelukkig met de situatie en wil je liever dat alles weer goed is. Dat is een ideaal moment om samen uit te zoeken hoe het zit en waarom het telkens zo knalt.
Als je deze sessie samen doet, legt een van beiden eerst de situatie helemaal vanuit de eigen ervaring. Licht toe waarom je deze kaarten kiest. Als alle voor de situatie relevante kaarten op tafel liggen, loopt de ander door de kaarten en geeft aan waarin de ervaring verschilt. Let op, kijk niet alleen naar de kaarten die al zijn neergelegd maar ook of er nog andere kaarten bij horen. Geef elkaar de ruimte om de eigen ervaring te delen zoals die is beleefd. Als je als tweede gaat, probeer dan echt te luisteren naar wat je partner zegt en denk niet alleen aan hoe jij het ervaart. Slik je boosheid, verontwaardiging of wat dan ook in als je dat voelt opkomen. Dit is de ervaring van je partner. Hoe beter je die begrijpt, hoe makkelijker je tot een oplossing zal komen. Ga het gesprek in met de intentie elkaar te begrijpen.
Invulling
Onderzoek eerst in welke invulling de ruzie ontstond. Houd het simpel. Denk niet te ver door. Het onderwerp van de ruzie, hoe futiel dat ook achteraf mag lijken, bepaalt in welke invulling deze situatie thuishoort. Als je ruzie had over de was of de boodschappen, dan is het duidelijk de huishoudelijke relatie. Ging het over geld dan was het de financiele relatie. Een meningsverschil over de opvoeding van de kinderen: de filosofische relatie. Een meningsverschil over wie de kinderen ophaalt of afzet: de zorgverleners relatie. Een afwijzing in bed: de seksuele relatie.
Kijk goed waar deze ruzie wat betreft onderwerp echt thuishoort en leg één invulling-kaart. Logischerwijs komt deze met de donkere kant naar boven te liggen, het gaat immers om een ruzie.
Persoonlijke Staat
Leg de persoonlijke staat van jezelf en je partner bij aanvang van de situatie. Hoe zaten jullie allebei in je vel toen de situatie ontstond? Leg beide (groene) “persoonlijke staat” kaarten op de lichte of donkere kant.
De kans is aanwezig dat jullie dit beiden anders hebben ervaren en dus ook anders zien. Het is belangrijk te onthouden dat je elkaar niet van je gelijk hoeft te overtuigen. Je hoeft alleen maar te laten zien hoe jij het zelf ervaren hebt en van je partner te zien, begrijpen en accepteren hoe die het heeft ervaren. Het kan dus nooit goed of fout zijn. Het is gewoon hoe het is.
Energie
Leg nu voor je partner de energie(en) die hij/zij meebracht naar de situatie, kies er maximaal twee. Was je partner licht, vrolijk, liefdevol of hoopvol? Of zat die meer in boosheid, verdriet, angst of een zware energie? Leg vervolgens ook je eigen energie(en).
Ook hier is de kans aanwezig dat jullie een andere realiteit hebben ervaren. Bespreek met elkaar hoe het komt dat je een bepaalde staat of energie voor de ander legt. Welke opmerking of welk gedrag heeft je tot die conclusie gebracht? Begrijp je dit van elkaar? Probeer neutraal te blijven. Ook (en vooral) als je naar je zelf kijkt. Was je echt zo open, licht of vrolijk als je dacht? Was je partner echt zo gesloten, chagrijnig of down?
Dit is een belangrijk onderdeel van de sessie. Als je met de staat en energie kaarten tot de conclusie komt, dat hoe je je voelt of hoe je denkt over te komen niet altijd is hoe je gelezen en geïnterpreteerd wordt door je partner, ben je iets op het spoor. Dan kan het bijvoorbeeld zo zijn dat als je partner even ontroerd en stil is, jij dat ziet als ongeïnteresseerdheid of onverschilligheid. De ruzie is dan grotendeels ingegeven door een verkeerde interpretatie van elkaars intenties en mind-set. Beter communiceren, af en toe vragen “hoe bedoel je dat?” kan dan al een groot verschil maken.
Praktijkvoorbeeld: Marco & Isabel
Isabel en Marco ervaren al een aantal dagen spanningen in de relatie als gevolg van een ruzie over de rommel in huis. Beiden voelen zich er niet heel prettig onder.
Marco heeft ook een wat zware tijd op het werk en denkt erover om van baan te gaan verwisselen. Hij ligt even op bed als Isabel tegen hem aankruipt. Marco voelt hoe hij naar dit moment heeft gesnakt en is blij dat ze het initiatief neemt om toenadering te zoeken. Hij doet zijn ogen dicht en voelt hoe fijn het is dat ze hem omarmt. Dit is wat hij echt even nodig had. Hij slaakt een zucht van opluchting en ontspanning en realiseert zich hoeveel hij van haar houdt.
Isabel kruipt bij Marco in bed. Het heeft nu lang genoeg geduurd. Ze hoopt dat hij goed reageert op haar toenaderingspoging, ze vind het spannend, maar ze doet het toch. Maar als ze tegen hem aankruipt reageert hij niet. Wel slaakt hij een diepe zucht, die Isabel als irritatie interpreteert. Boos springt ze weer het bed uit en zegt tegen Marco dat hij ook wel een beetje mee kan werken en in kan schieten als zij het intitiatief neemt. Ze beent de kamer uit.
Beleving
Pak nu de 12 belevingskaarten. Aangezien we in deze sessie naar een ruzie kijken, gebruik je de donkere kant. Bekijk welke negatieve belevingen er in deze situatie zaten. Leg er maximaal vier.
Kijk of de belevingen die op tafel liggen ook logisch zijn voor de invulling waarin de ruzie begon. Is het logisch dat je bijvoorbeeld ongelijkheid of disrespect voelt in iets van huishoudelijke aard? Of dat je afwijzing of vervreemding beleeft in een zorgverleners context? Kijk goed wat er precies aan de hand is. Leg zelf de verbanden.
Draai nu de belevingskaarten naar de lichte kant. Je ziet dan welke beleving je mist, wat er ontbreekt. Pak alle invullingskaarten (blauw, geel en paars) erbij en loop deze één voor één na: mis je de betreffende beleving(en) ook in andere invullingen van de relatie?
De weg vooruit
Alle aspecten die meespelen in de situatie liggen nu op tafel. Je kunt samen gaan kijken hoe je bijvoorbeeld per invulling de beleving weer op peil kunt krijgen. Als je tot de conclusie komt dat je in heel veel invullingen bepaalde beleving mist, concentreer je dan op de invullingen die tot de oorsprong van de relatie behoren. Wat is er in de loop der tijd veranderd? Wanneer verdween een bepaalde beleving uit de relatie? Verdween die overal? Of in enkele invullingen? Waar zat het in? Waar zit het nu niet meer in? Is er iets veranderd in gesteldheid of energie? Een andere ontwikkelingen die een rol speelt?
De kans is groot dat je tot de conclusie komt dat er nog iets onder die ruzie zit. Dat het niet echt ging over de rommel in huis, de gemiste afspraak of de niet nagekomen belofte. In de kern gaat het meestal over hoe we ons voelen: de beleving die we in de relatie hebben. Als we ons niet gezien voelen door onze partner, interpreteren we de realiteit vanuit dat kader. Het niet nakomen van een afspraak over waar de sleutels liggen, wie de afwas doet of een ander triviaal onderwerp, is meestal alleen maar de trigger van een ruzie. Niet de onderliggende oorzaak. Deze op tafel krijgen is natuurlijk erg behulpzaam bij het draaien van negatief naar positief.
